Καγκελευτός Χορός:'Οταν οι Τούρκοι μας σφάζαν!(ΒΙΝΤΕΟ)

Χορεύεται στην Ιερισσό της Χαλκιδικής, από άνδρες και γυναίκες και αναπαριστά την σφαγή πάνω από 400 κατοίκων από τους Τούρκους.

Η τελετή αυτή έχει και την αρχή της στα χρόνια της επανάστασης του 1821 και αιτία ένα τραγικό τοπικό επεισόδιο του Αγώνα, την ομαδική σφαγή υπερτετρακοσίων Ιερισσιωτών, οι οποίοι φαίνεται ότι εκτός της καταστροφής της πόλης τους, πλήρωσαν από τους πρώτους τότε στην Χαλκιδική και βαρύτατο φόρο αίματος.

Κατά τον ιστορικό I. Βασδραβέλλη («Οι Μακεδόνες εις τους υπέρ της ανεξαρτησίας αγώνας»), η σύλληψη και η σφαγή των 400 Ιερισσιωτών έγινε από τον Σιντίκ Γιουσούφ Μπέη, όταν αμέσως μετά τις σφαγές της Θεσσαλονίκης και την έκδοση του φιρμανίου με το οποίο διετάσσετο η εξόντωση των επαναστατών της Χαλκιδικής και η καταστροφή των χωριών της, εξεστάτευσε δια μέσου του

λεκανοπεδίου του Λαγκαδά στην Ιερισσό, για να επιτηρεί από εκεί τους επαναστάτες του Εμμανουήλ Παπά στο Αγιο Όρος.

Κατά την παράδοση η σφαγή εκείνη έγινε με τρόπο σαδιστικό. Οι μελλοθάνατοι οδηγήθηκαν στο «Αλώνι» και διετάχθησαν να σχηματίσουν αλυσίδα χορού. Έτσι χειροκροτούμενοι, υποχρεώθηκαν να βαδίζουν κάτω από τα σπαθιά των δημίων, οι οποίοι τους αποκεφάλιζαν στην στροφή του «χορού».

Πιστή αναπαράσταση εκείνου του τραγικού γεγονότος, εκείνου του μακελειού του 1821 είναι ο «καγκελευτός χορός» που επινοήθηκε και καθιερώθηκε να γίνεται στον τόπο της σφαγής που από τότε λέγεται «Μαύρο Αλώνι».

Παλαιότερα ο κάθε Ιερισσιώτης θεωρούσε καθήκον ιερό να πάρει μέρος στο χορό αυτόν.

0 χορός ανοίγει συνήθως με το τραγούδι:

«Στου μαύρου νιού - μάννα μ' - τα' αλώνι του μαρμαρινό.

Παίζουν ντ' ουμάδα - παίζουν - γιυιός κι βασιλιάς. Κανείς κι δεν την παίζει σαν ντου Γιαννάκη».

Το θεαματικότερο και επίσημο μέρος του χορού, αρχίζει με τον στίχο παράγγελμα:

«Άκουσι συ προυτουσυρτή κι συ Προυτουκαγκιλευτή!

Για βιργουλίγα ντου χουρό για βιργουκαγκιλέψτι τουν».

«Να διώ ψηλές, να διώ λιγνές,

να διώ την κόρη π' αγαπώ του ποιος κροτεί του χέρι της,

του ποιος την αρραβώνα της. Ένας οχτρός μου γείτονας, ας τοιι κρατεί και ας χαίριτι.

Ως την απάνου Κυριακή, ώσπου ν' αρραβουνιάσουμι».

Αλληγορικό. Η κόρη π'αγαπά ο Ιερισσιώτης είναι η πεντάμορφη Ελευθερία, της οποίας το χέρι κρατεί ο τούρκος εχθρός γείτονας δια της βίας. Ελπίζει ο Ιερισσιώτης ότι το επόμενο Πάσχα θα διωχθεί ο μισητός αντίπαλος κι έτσι θα ενωθεί επίσημα με την πολυπόθητη Ελευθερία.

Γεωργιος Σ.Βογιατζής

Γεν.Γραμματέας

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ