''ΝΑΖΙΣΤΙΚΟΙ'' ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ! γράφει ο Τουλγερίδης Γεώργιος.

                                                        αρχαίο-ελληνικό αγαλματίδιο

Στο λεξικό΄ Όλης της Ελληνικής Γλώσσας΄ του κυρίου Δημητράκου  το οποίο είναι βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών , στο λήμμα δεξιούμαι βλέπουμε την επεξήγηση υψώνω την δεξιάν εύχομαι, εγείρω την δεξιάν μου προς χαιρετισμό ή εκδήλωσιν σεβασμού και παρακάτω  την ανεξήγητη φράση  «υποτίθεται - “Αισχ. Αγ. 852».

   Ας πάμε όμως  σε αυτήν  την ‘’υποτιθέμενη’’ (σύμφωνα με τον Δημητράκο) παραπομπή του έργου του Αισχύλου «Αγαμέμνονας» και στους στίχους  851-852: «νῦν δ᾽ ἐς μέλαθρα καὶ δόμους ἐφεστίους ἐλθὼν θεοῖσι πρῶτα δεξιώσομαι»δηλαδή «Τώρα στων παλατιών την τιμημένη εστία πηγαίνω, πρώτα τους θεούς να αποδώσω χαιρετισμό».

      φωτό από το βιβλίο "AESCHYLI TRAGOEDIAE LIPSIAE IN AEDIBUS B.G.TEUBNERI D.N.                                             PAPADIMAS.ATHENS "  φωτό1 (κλικ για μεγέθυνση)

Στη συγκεκριμένη παραπομπή ο μεγάλος Έλληνας στρατηλάτης επιστρέφει  στην πατρίδα του και αναφέρει στην γυναίκα του ότι πρώτα απ ‘ όλα θέλει να πηγαίνει στο χώρο της εστίας του ανακτόρου και εκεί να αποδώσει τιμές στους Θεούς .Όπως αναφέρει η Έλενα Γκάτζη του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων (Βλ.εδώ) «Η θεοσέβεια του Αγαμέμνονα υποστηρίζεται και από την κειμενική δείξη καθώς με μια σειρά εκφράσεων ο ομιλητής ταυτοποιεί τα τμήματα του λόγου του σε συνάρτηση με την αναφορά στους θεούς έτσι η εγωιστική προβολή του ρόλου του Αγαμέμνονα στη νίκη αμβλύνεται με την αναφορά αυτή» .Έτσι το ’’δεξιούμαι’’ δεν έχει να κάνει με τον απλό χαιρετισμό κάποιου ανθρώπου απλά, αλλά με την ένδειξη σεβασμού προς κάποιο πρόσωπο και στην προκειμένη  περίπτωση στους κατεξοχήν σεβάσμιους  θεούς.

 Το λήμμα όμως ‘’δεξιούμαι’’ πρωτοερμηνεύεται από τον Σκωτσέζο κλασσικό μελετητή Andrew Dalzel (1742-1806) στο έργο του ‘’ ‘Ἀνάλεκτα Ἑλληνικὰ Ἥσσονα, sive Collectanea Græca Minora,’ &c., 1789’’(φωτό)

                                                            φωτό2 (κλικ για μεγέθυνση)

Στο συγκεκριμένο έργο ο Dalzel το ερμηνεύει ως «seize the right hand»δηλ. εγείρω την δεξιάν μου « from δεξιός»’,όπως επίσης αναφέρει και  ο ηλεκτρονικός ιστότοπος Academic Dictionaries and Encyclopedias  στο «Dictionary of Greek» αναφέρει πως  το ρήμα προήλθε από το θηλ. δεξιά τού επιθ. δεξιός, το οποίο δήλωνε από την ομηρική εποχή το δεξί χέρι, που τείνει κανείς προκειμένου να χαιρετήσει ή να καλωσορίσει κάποιον, ως ένδειξη φιλίας και εμπιστοσύνης(Βλ.εδώ).

                                                                                                        Τουλγερίδης Γιώργος

                                                                                                       Ιστορικός - Εθνολόγος